Nachtopvang dak- en thuislozen

De nachtopvang sloot in 2024 op 1 mei. Het college heeft in april 2024 besloten om de nachtopvang vanaf november 2024 het hele jaar door open te stellen. We gebruiken de zomer van 2024 om verbeteringen door te voeren, daar waar dat wenselijk en mogelijk is. Dat betekent dat de opvang nu tijdelijk gesloten is. Een aantal van de mensen die gebruik maakten van de nachtopvang, hebben een tent opgezet in het bos bij de Stingerbol in Ede.

Waarom moet de groep dak- en thuislozen weg uit het bos?

Slapen in het bos (in een tent) mag niet. Het bos is namelijk niet bedoeld als overnachtingsplek voor mensen. Dat staat in het bestemmingsplan. Maar er ontstaan ook vervelende en onveilige situaties. Er is bijvoorbeeld brandgevaar en (geluids)overlast.

Waar kunnen deze mensen dan slapen?

We proberen altijd een passende oplossing te bieden aan dak- en thuislozen die recht hebben op een plek in Ede. Dit kan een bed zijn bij de crisisopvang, een plek in de maatschappelijke opvang of een andere vorm van onderdak. Soms komt het voor dat er niet direct plek is. Gezinnen met kinderen of zieken bieden we dan een noodoplossing, bijvoorbeeld in een hotel.

Er zijn ook daklozen die de aangeboden oplossing om verschillende redenen weigeren. Met deze personen blijven we in gesprek om hen alsnog onderdak en/of ondersteuning aan te bieden.

Kunnen deze mensen overdag ergens terecht?

Er is een dagopvang beschikbaar waar de daklozen terecht kunnen voor een kop koffie, iets te eten, de nodige ondersteuning en lichte medische verzorging, zoals wondverzorging.

Is er geen andere locatie beschikbaar?

In de winterperiode kunnen daklozen terecht bij de nachtopvang. De nachtopvang aan de Stationsweg 109 is op 1 mei 2024 gesloten. Dit was voorgaande jaren ook het geval. Onlangs is besloten dat de nachtopvang vanaf 1 november 2024 jaarrond opengaat en dus ook in de zomermaanden. Om het gebouw hiervoor geschikt te maken worden de komende maanden werkzaamheden uitgevoerd. Daarnaast is er voor een nachtopvang begeleiding nodig van een zorgaanbieder die ervaring heeft met de doelgroep. Deze begeleiding is nu niet beschikbaar, omdat hiervoor nog een inkooptraject moet worden doorlopen.

Het is niet eenvoudig om een geschikte locatie te vinden voor nachtopvang. Er zijn namelijk veel dingen waarmee we rekening moeten houden. Denk bijvoorbeeld aan de locatie ligging, maar ook aan de inrichting van het pand. Op dit moment is er net als voorgaande jaren dus geen andere plek beschikbaar voor de zomermaanden van 2024.

Waarom wordt er nu gehandhaafd?

Aan de dak- en thuislozen is sinds begin mei duidelijk gemaakt dat het verblijven in het bos niet mag en dat we samen met hen een passende oplossing willen vinden. Dit is niet alleen door de gemeente, maar ook door betrokken partijen en de medewerkers van de maatschappelijke opvang, aan de mensen gecommuniceerd. Er blijft toch een groep bestaan die hier geen gehoor aan wil of kan geven. Het komt voor hen dan ook niet als een verrassing dat de ODDV (Omgevingsdienst de Vallei) samen met de gemeente en de afdeling THOR (Toezicht en Handhaving Openbare Ruimte) overgegaan is tot handhaven. De THOR en de ODDV hebben op 27 mei een brief aan hen gegeven waarin staat uitgelegd dat zij moeten vertrekken. Voor de zekerheid hebben we ook brieven achtergelaten.

De nachtopvang is te vinden aan de Stationsweg 109 en is jaarlijks vanaf november tot eind april open. De nachtopvang sluit in 2024 op 1 mei. Omdat we het belangrijk vinden dat niemand in Ede op straat slaapt, heeft het college in april 2024 besloten om de nachtopvang vanaf november 2024 het hele jaar door open te stellen. We gebruiken de zomer van 2024 om verbeteringen door te voeren, daar waar dat wenselijk en mogelijk is.

De nachtopvang is open vanaf 17.00 uur ’s middags tot 9:00 uur ’s ochtends de volgende dag. De mensen die gebruikmaken van de nachtopvang worden gevraagd om vanaf 17:00 uur naar binnen te gaan en de opvang niet voor 9:00 uur te verlaten. Maar mensen zijn vrij om hiervan af te wijken.

Mensen maken om verschillende redenen gebruik van de nachtopvang. Denk bijvoorbeeld jongeren die geen dak boven hun hoofd hebben. Of aan arbeidsmigranten die (nog) geen werk en geen woonruimte hebben. Het kunnen ook mensen zijn die vanwege een scheiding niet thuis kunnen slapen. Of mensen die niet geholpen kunnen of willen worden in de reguliere opvang.

Wettelijke verplichting

In de wet is vastgelegd dat de gemeente verantwoordelijk is voor de opvang van dak- en thuislozen. Voorheen hebben we steeds per jaar naar een locatie gezocht en een nachtopvang opgezet tijdens de wintermaanden. Dit is elk jaar voor alle partijen (dak- en thuislozen, organiserende partijen, omwonenden) een onzekere en daarnaast dure oplossing. Daarom is er gezocht naar een structurele oplossing voor de nachtopvang.

Bestuursakkoord

In het bestuursakkoord 2022-2026 staat over de opvang opgenomen: “Niemand hoeft op straat te slapen in Ede. We zoeken actief naar een structurele oplossing voor de noodopvang. De bestaande, tijdelijke voorziening willen we zo snel mogelijk opheffen en een nieuwe voorziening voor dak- en thuislozen treffen die sober maar doelmatig is.”

Motie gemeenteraad

Op 15 juni 2023 is door de gemeenteraad een motie aangenomen waarin het college is gevraagd om zo snel mogelijk een nachtopvang voor buitenslapers te vinden en te onderzoeken of die het hele jaar open kan zijn. Met de locatie aan de Stationsstraat beantwoorden we deze vraag van de gemeenteraad.

Voor het realiseren en gebruiken van de nachtopvang heeft het college een omgevingsvergunning verleend. Deze vergunning is gepubliceerd op onze website en op de website Officiële bekendmakingen.

De vergunning trad in werking op 25 oktober 2023. Tegen de vergunning is beroep ingesteld. Tot er uitspraak wordt gedaan is de vergunning in ieder geval bruikbaar.

Waarom deze locatie aan de Stationsweg?

Een belangrijke reden voor deze locatie is de bereikbaarheid. We willen dat de opvang goed toegankelijk is en dicht bij het centrum, waar dak- en thuislozen overdag veel naartoe gaan. Deze locatie is eigendom van de gemeente én er is voldoende leegstaande ruimte in het gebouw om de opvang in te realiseren. Ten opzichte van eerdere opvanglocaties is dit gebouw daarnaast warmer en geschikter vanuit gezondheidsoogpunt.

Waarom niet in de reguliere opvang aan de Nieuwe Kazernelaan?

De reguliere opvang aan de Nieuwe Kazernelaan (gebouw 17) zit vol. Op deze locatie is geen ruimte voor uitbreiding.

Hoe lang is dit pand aan de Stationsweg beschikbaar voor nachtopvang?

Het ging om een nachtopvang die jaarlijks vanaf november tot eind april open is. De gemeenteraad heeft op 15 juni 2023 in een motie over permanente nachtopvang buitenslapers het college gevraagd om de mogelijkheden te onderzoeken voor een nachtopvang die het hele jaar open is. In april 2024 werd bekend dat na de winter van 2025 de nachtopvang het hele jaar openblijft. De zomermaanden van 2024 gebruiken we om verbeterpunten door te voeren, daar waar dat wenselijk en mogelijk is.

Voor hoeveel dak- en thuislozen is er plek?

Er zijn 20 slaapruimtes. In eerste instantie wordt uitgegaan van één persoon per slaapruimte. Het aantal slaapruimtes bleek de afgelopen jaren voldoende te zijn. Mocht het nodig zijn dan kan in iedere slaapruimte een stapelbed worden geplaatst.

Er is een omgevingsvergunning aangevraagd voor het oostelijk deel van de begane grond van het pand. Daar worden de dak- en thuislozen nu opgevangen. In het overige deel van het gebouw zitten huurders. Als we dit gedeelte ook willen gebruiken voor de opvang van dak- en thuislozen, dan moet daar opnieuw een omgevingsvergunning voor worden aangevraagd. Hier zijn nu geen plannen voor.

Hoe ziet de nachtopvang eruit?

Het gaat om een sobere inrichting. Dat betekent dat er 20 ruimtes zijn, groot genoeg voor een bed en een stoel. Daarnaast zijn er toiletten en douches. Er komt nog een verbouwing om de toilet- en doucheruimte uit te breiden en geschikt te maken voor structureel gebruik. Er is een gezamenlijke ruimte waar gegeten kan worden. In de bestaande keuken worden maaltijden opgewarmd. Ook is er in de keuken een wasmachine waar mensen hun kleding kunnen wassen. En er is een ruimte voor begeleiders en beveiligers, die tijdens openingstijden aanwezig zijn. Er zijn brandveiligheidsmaatregelen genomen. Zo is er een brandmeldinstallatie. Ook is er een camerasysteem aangelegd. Aan de buitenkant, naast de ingang, is een overdekte ruimte waar tabak gerookt kan worden.

Hoe lang mogen mensen gebruik maken van de nachtopvang?

Mensen die gebruik maken van de nachtopvang kunnen doorverwezen zijn. Het is ook mogelijk dat ze op eigen initiatief komen, omdat ze een slaapplek nodig hebben. Bij elke aanmelding kijkt het toegangsteam naar de situatie van deze persoon, welke hulpvraag hij of zij heeft, waar iemand vandaan komt en wat het perspectief is. Vervolgens bepaalt het toegangsteam of en voor hoe lang deze persoon toegang heeft tot de nachtopvang.

Hoe ziet de begeleiding op locatie eruit?

Tijdens openingstijden van de nachtopvang is altijd begeleiding en beveiliging aanwezig.

Waar zijn deze mensen overdag?

Een aantal van de mensen die gebruik maken van de nachtopvang heeft een baan en is overdag aan het werk. Anderen zullen een plek zoeken waar ze de dag door kunnen brengen. Dat zal veelal in de buurt van het centrum zijn. Op een aantal plekken zijn er inloopmogelijkheden voor mensen die dak- en thuisloos zijn. Op die locaties kunnen ze overdag terecht.

Stichting Ontmoeting organiseert in het centrum van Ede een dagopvang voor dak- en thuislozen. In de dagopvang kunnen zij terecht voor verschillende activiteiten of om een praatje te maken. Hier wordt goed gebruik van gemaakt. Ook wordt er hierdoor overdag minder overlast ervaren door omwonenden.

Wat doet de gemeente om overlast te voorkomen?

We doen er alles aan om overlast zo veel mogelijk te voorkomen. We hebben een beheerplan opgesteld met alle betrokken partijen. Ook werken we met een klankbordgroep. De wijkagent, de begeleidende organisatie en Toezicht zijn hierin ook betrokken. De klankbordgroep komt regelmatig samen om te bespreken wat er speelt. De input gebruiken we om eventuele overlast zoveel als mogelijk te beperken.

Stichting Ontmoeting organiseert een dagopvang voor dak- en thuislozen. In de dagopvang kunnen zij terecht voor activiteiten. Hier wordt goed gebruik van gemaakt. Ook wordt er hierdoor overdag minder overlast ervaren door omwonenden.